مطالعه نقوش گیاهی و جانوری تزئینات معماری بناهای دوره تیموری

A Study of Plant and Animal Motifs in Decorative Designs of Timurid Architecture Buildings

نویسندگان :

پریسا ملائکه¹،
موسسه آموزش عالی فردوس(مسئول)¹
تعداد صفحات : 17
چکیده :

در طول تاریخ، نمادهای زیادی برای تزئین ساختمان‌ها و بناهای معماری استفاده شده است که این نمادها در ادوار گوناگون تحولات بسیاری زیادی را به خود دیده است. نقوش به کار رفته در بناهای معماری دربردارنده تجارب فرهنگی، اجتماعی و معتقدات مذهبی دوران خویش هستند و با توجه به این مطالب می‌توان عنوان کرد که این نقوش به درک و فهم بهتر و بیشتر از سیر تحول افکار و اندیشه‌های مردم آن دوران کمک شایان توجهی می‌کند. دوره تیموی یکی از مهم‌ترین دوره‌های معماری اسلامی است. بر این اساس، در پژوهش حاضر، هدف اصلی این است که نقوش گیاهی و جانوری در معماری دوره تیموری بررسی شود. پس پرسش اصلی در این پژوهش، این است که چه نقوش گیاهی و جانوری در معماری دوره تیموری وجود دارد؟ در این پژوهش، پس از مبانی نظری، نقوش گیاهی و جانوری در معماری دوره تیموری بررسی می‌شود. این پژوهش ماهیت کاربردی دارد و از نوع توصیفی - تحلیلی به شمار می‌رود. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. روش تحلیل، کیفی است. این پژوهش نشان می‌دهد که در دوره تیموری، بیشتر به نقوش گیاهی مانند اسلیمی و ختایی پرداخته شد و کمتر به نقوش حیوانی پرداخته شده است.

چکیده انگلیسی :

Throughout history, many symbols have been used to decorate buildings and architectural monuments, and these symbols have experienced many changes at various times. The motifs used in the architectural buildings contain the cultural, social, and religious experiences of their time, and according to this content, it can be said that these motifs contribute to a better understanding of the evolution of the thoughts and ideas of the people of that era. The period is one of the most significant periods of Islamic architecture. On this basis, in today’s research, the main objective is to study plant and animal motifs in the architecture of the Timurid period. Thus, the main issue in this research is what plant and animal patterns are there in Timurid’s period architecture? In this research, after the theoretical foundations, the vegetal and animal patterns of Timurid’s period architecture are studied. This research has an applied character and is regarded as descriptive-analytic. The information collection methodology is a library. The analytical approach is qualitative. This research shows that in the Timurid period, vegetal patterns such as Salimi and Khatai were most often discussed and animal patterns were less.

موضوع : مقاله
کلمات کلیدی : معماری اسلامی، نقش گیاهی، نقش جانوری، ختایی، اسلیمی، تیموری
کلمات کلیدی انگلیسی: Islamic architecture, plant pattern, animal pattern, khataei, slimy, Timurid
مراجع :
ابراهیمی، الهه. (1397). «بررسی معماری دوره تیموری (با تأکید بر مساجد و مدارس)». رهیافت فرهنگ دینی. 1(4). 136-159. اوکین، برنارد. (1386). معماری تیموری در خراسان. ترجمه علی آخشیتی. مشهد: مرکز پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. بورکهات، تیتوس. (1385). مبانی هنر اسلامی. ترجمه امیر نصیری. تهران: حقیقت. خوشدل، مرضیه. (1393). تطبیق نقوش گیاهی و هندسی در دو مسجد گوهرشاد مشهد و هرات. کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. رستمی، مصطفی و فتح الهی مرندی، طاهره. (1397). «بررسی تطبیقی نقوش تزیینی گیاهی به کار رفته در شاهنامه بایسنقری و مسجد گوهرشاد مشهد». دومین همایش ملی خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی اسلامی. رسولی، احسان؛ اعتصام، ایرج و متین، مهرداد. (1399). «سبک و تزیین معماری بناهای دوره تیموریان». مطالعات هنر اسلامی. 16(37). 110-127. رضایی میرقاید، گلشن؛ محمدی، نیلوفر و جانی پور، بهروز. (1397). «موضوع نقوش تزیینی ایران در قبل و بعد از اسلام». سومین کنفرانس بین المللی عمران، معماری و طراحی شهری. رفعت پور، مرضیه. (1395). «تجلی بهشت در نقوش گیاهی تزیینات گچ‌بری دوره اسلامی (مطالعه موردی: آثار موجود در موزه ملی ایران)». دومین همایش بین المللی شرق‌شناسی، مطالعات ایرانی و بیدل‌پژوهی. سلیمی، زهرا. (1399). «نقوش گیاهی کاشی‌کاری در گذار از عهد تیموری تا قاجار (نمونه مطالعاتی: مسجد گوهرشاد، مسجد شیخ لطف الله، مسجد النبی قزوین)». هفتمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم معماری و شهرسازی ایران. شایسته فر، مهناز و سدره نشین، فاطمه. (1392). «تطبیق نقوش تزئینی معماری دوره تیموری در آثار کمال الدین بهزاد با تاکید بر نگاره گدایی در مسجد». نگره. 8(25). 19-38. صادقی، علی ‌‌اکبر و احمدی، فریال. (1389). «تأملی بر اصول معماری در دوره تیموری با تأکید بر بازشناخت بنای مدرسه غیاثیه خرگرد». کتاب ماه هنر. 13(149). 106-111. طاهری مقدم، علیرضا و کاظم نژاد، سمانه. (1396). «پالت رنگ کاشی‌کاری مدرسه غیاثیه خرگرد؛ بنای ماندگار دوره تیموری در خراسان». نگارینه هنر اسلامی. 14(13). 32-51. گلستانی، مهرشید؛ طبسی، محسن و زمانی آقایی، لیلا. (1397). «بررسی تطبیقی ویژگی‌های طرح معماری مدارس دوره تیموریان و مدارس دوره صفویان». ششمین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم معماری و شهرسازی ایران. گلمبک، لیزا و ویلبر، دونالد. (1374). معماری تیموری در ایران و توران. ترجمه کرامت اله افسر و محمد یوسف کیانی. تهران: سازمان میراث فرهنگی. مشبکی اصفهانی، علیرضا و صفایی، نرگس. (1395). «سیر پیدایش نقوش گیاهی در هنر صدر اسلام (با رویکرد ویژه به نقوش اسلیمی و ختایی)». نگارینه هنر اسلامی. 3(10)، 32-40. مصدقیان، وحیده. (1384). نقش و رنگ در مسجد گوهرشاد. تهران: آبان.

---

تعداد بازدید از مقاله : 37
تعداد دانلود فایل : 16